بازار کاغذ در روزهای پایانی سال درگیر و دار حاشیه‌های مختلفی است؛ از پرهیز برخی فروشندگان از فروش تا نگرانی ناشران برای تامین کاغذ مصرفی در آستانه نمایشگاه کتاب تهران. تمام این رویدادها در حالی اتفاق می افتد که پس از تعیین تکلیف بوجه و نحوه محاسبه نرخ ارز در صورت تغییر نرخ از 4200 به نیمایی شوک بزرگی به بازار داده خواهد شد.
به گزارش آژانس خبری چاپ و بسته بندی ایران به نقل از ایبنا، درحالی که نزدیک به دو هفته تا پایان سال 1400 باقی مانده است و بخش زیادی از واحدهای تولیدی از جمله ناشران به دنبال تامین کاغذند، بازار کاغذ درگیر نوسانات نرخ ارز و بی‌ثباتی قیمت‌ها در بازار است. این وظعیت، شرایط کار را برای ناشران هم سخت کرده است؛ زیرا با وجود اینکه قیمت دلار طی دو هفته اخیر روند نزولی داشته، اما قیمت کاغذ -که از ماه‌ها قبل در انبارها خاک می‌خورد- هیچ تغییری نداشته است.
بسیاری از کارشناسان حوزه سلولزی و نشر، افزایش قیمت کاغذ در روزهای پایانی سال و سال آینده را پیش‌بینی کرده‌اند؛ مساله‌ای که با تدبیر دولت در کمک به تنظیم بازار و همچنین آسان‌سازی واردات کاغذ از سوی تجار می‌توان به برطرف شدن آن امیدوار بود.
پرهیز از فروش و التهاب در بازار
اکنون که در آستانه نیمه دوم ماه پایانی سال قرار داریم، قیمت کاغذ با نوسانات زیادی همراه بوده است؛ به‌طوری که بخش زیادی از تولیدکنندگان برای خرید کاغذ، دست نگه داشته‌اند و همین مساله موجب افزایش قیمت کاغذ تا بندی 680 هزار تومان و نگرانی ناشران شده است.
احمد شریفان، رئیس اتحادیه کاغذ و مقوای تهران درباره حال و هوای امروز بازار کاغذ به ایبنا گفت: بازار ما نیز تحت تاثیر بقیه بازارها در ایران و جهان است؛ اینکه بازار کاغذ مدتی ملتهب شد، بخشی از آن به دلیل وقوع جنگ روسیه و اکراین بود.
وی همچنین اشاره کرد: بعضی از تجار در روزهای اخیر، کاغذ نمی‌‌فروشند و می‌گویند چون وضعیت مشخص نیست، کاغذ نمی‌فروشیم! و همین مساله موجب التهاب در بازار می‌شود.
شریفان با اشاره به اجناسی که با نرخ نیمایی وارد شده و در انبارها موجود است، عنوان کرد: درست نیست که بگوییم فروش نداریم و نمی‌فروشیم و وضعیت مشخص نیست؛ زیرا یک تاجر واقعی هیچ وقت این کار را انجام نمی‌دهد.
وی گفت: تاجران و کاسب‌های قدیمی؛ افرادی بودند که هیچ وقت به تورم بازار نگاه نمی‌کردند و هر وقت جنسی تمام می‌شد و می‌خریدند، آن را به نرخ روز می‌فروختند؛ اما امروز این کار با برخی شیطنت‌ها همراه شده است.
شریفان با اشاره به رسمی که از سال‌ها قبل در میان تجار و کسبه رایج شده است، افزود: از قدیم، در ماه پایانی سال تجار برای بستن دفاتر حسابرسی، همه اجناس انبار خود را می‌فروختند تا برای سال آینده با اجناس جدید کار خود را شروع کنند که امیدوارم این اتفاق امسال نیز رخ دهد.
رئیس اتحادیه کاغذ و مقوای تهران گفت: متاسفانه از دو ماه پیش برخی تجار نیز اجناس خود را گران کرده‌اند که امیدواریم این روند با توجه به کاهش نرخ ارز تغییر کند و به‌زودی قیمت کاغذ سیر نزولی داشته باشد.
چالش‌های واردات کاغذ
واردات کاغذ و مقوا در ماه‌های اخیر دستخوش تحولات و چالش‌هایی شده که ادامه فعالیت را برای بسیاری از فعالان این حوزه با مشکل مواجه کرده است. وضع قوانین دست و پاگیر مثل در نظر گرفتن سقف واردات بر اساس سابقه دو سال اخیر، یکی از این قوانین است که به گفته کارشناسان، ممکن است بازار کاغذ را در ماه‌های آتی تحت تاثیر قرار دهد.
حسن میرباقری، رئیس انجمن واردکنندگان کاغذ و مقوا در این زمینه به ایبنا گفت: این روزها صنف ما؛ به‌خصوص واردکنندگان کاغذ دچار چالش‌های جدید شده‌اند و این چالش‌ها حتما در آینده نزدیک به کل زنجیره سلولزی کشور تسری پیدا می‌کند. امیدوارم دولتمردان قبل از اینکه این معضل بزرگ‌تر شود، چاره‌اندیشی کنند و موانعی که بر سر واردات مجاز و مورد نیاز قرار داده شده است را بردارند.
میرباقری با بیان اینکه به دنبال بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها در سال آینده، کشور به حجم زیادی کاغذ نیاز دارد، تاکید کرد: در این زمینه باید قبل از اینکه مدارس باز شود باید تامین نیاز کنیم تا در بحبوحه کارها تازه به فکر واردات نباشیم.
وی همچنین به برگزاری نمایشگاه کتاب تهران در سال آینده اشاره کرد و افزود: در این ماه‌ها ناشران برای تامین کتاب‌های خود به کاغذ نیاز دارند و مسئولان و دولتمردان باید در این زمینه راهکاری بیندیشند تا بخش نشر هم دچار مشکل نشود؛ زیرا هنوز تا تامین کاغذ توسط کارخانه‌های دولتی زمان زیادی است.
میرباقری با اشاره به پیش‌بینی قانون سقف و سابقه دو ساله برای واردکنندگان نیز توضیح داد: اکنون ما برحسب تجربه‌ای که داریم یک خلاء جدی در بازار احساس می‌کنیم و سوال من این است که در این زمینه آیا باید صبر کنیم تا بحران ایجاد شود تا بعد به فکر تامین کالا باشیم یا قبل از آن؟
وی بر ضرورت مشورت با تشکل‌های تخصصی در این زمینه، گفت: در این زمینه امیدوارم تصمیم‌گیران قبل از هر تصمیمی با صنف و فعالان این حوزه مشورت کنند و در تعامل و همکاری با یکدیگر جلوی ایجاد بحران‌ها گرفته شود.
میرباقری با پیش‌بینی وضعیت واردات کاغذ و مقوا در سال آینده، عنوان کرد: اگر ارز مورد نیاز ما به موقع تامین شود، همکاران ما می‌توانند با دور زدن تحریم‌ها و استفاده از تخصص خود کاری کنند که در ماه‌های آینده دچار بحران نشویم.
وی همچنین به مساله دیگری که واردکنندگان کاغذ با آن روبه‌رو شده‌اند، گفت: به تازگی اعلام شده است کالاهایی که با مجوز دولتی تامین ارز شده‌اند و به صورت قانونی به گمرک آمده‌اند، امکان تمدید ثبت سفارش ندارند؛ درحالی که این کار موجب ایجاد دپوی کالایی در گمرک شده و این درحالی است که اگر کالایی در بندر باقی بماند، شامل پرداخت هزینه‌های انبارداری برای واردکننده می‌شود که به قیمت تمام شده کالا اضافه می‌شود؛ هزینه‌ای که مصرف‌کننده نهایی باید آن را بپردازد.
کاغذ داخلی؛ نور امید ناشران؟
به‌نظر می‌رسد تاکیدات دولت سیزدهم و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر تکیه بر توان داخلی و استفاده از ظرفیت‌های بومی برای تولید کاغذ می‌تواند تا حد زیادی حاشیه‌های بازار کاغذ را برای اهالی نشر کاهش دهد.
این‌روزها که زنگ تولید در کارخانه‌های قدیمی به صدا در آمده و تسهیلات خوبی از سوی دولت برای راه‌اندازی کارخانه‌های جدید در نظر گرفته شده است، این امیدواری برای ناشران وجود دارد تا با استفاده از کاغذ ایرانی به تولید کتاب بپردازند.
کارخانه چوب و کاغذ مازندران از بهمن امسال خط pm۱ تولید چاپ و تحریر خود را پس از چند سال وقفه به راه انداخته و به گفته مدیرعامل جدید آن قرار است تا پایان سال ۸ هزار تن کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه به بازار عرضه کند؛ وعده‌ای که در صورت تحقق آن با تامین چوب مورد نیاز این مجموعه می‌تواند برای سال آتی نویدبخش روزهای بهتری باشد.
