بایگانی دسته ی اخبار

کارخانه سروستان سپاهان تولید کننده دفتر مدرسه و کاغذ مورد استفاده ادارات که ۷۰ درصد احتیاجات کشور را تامین می کند، پس از ۲ ماه وقفه در تولید، با همکاری ستاد احیای واحد های راکد به چرخه تولید بازگشت.

به گزارش 9 صبح: افزایش ۸۴ درصدی بهای کتاب و متعاقب آن، کاهش شمارگان کتاب، خبری نگران‌کننده در میان اهالی نشر و علاقمندان به کتاب است. به گواه آمار‌های خانه کتاب، میانگین قیمت کتاب در اردیبهشت سال جاری به ۱۱۴ هزار و ۳۳۰ تومان رسیده که در مقایسه با ماه گذشته ۳۵ درصد و در قیاس با بازه زمانی مشابه سال گذشته ۸۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد. اما گرانی کتاب متأثر از چه عواملی است؟ ناشر؟ بهای کاغذ؟ معضل واردات؟ میزان تولید کاغذ داخلی؟ یا قیمت دلار؟

بر بساط بحران‌های کاغذی

باید گفت که افزایش بهای کتاب نه فقط معضل مخاطبان کتاب بلکه مشکل نویسندگان و ناشران نیز هست. مشکلی که در یک چرخه، کتاب را از سبد خرید مخاطب حذف می‌کند، آن را از ویترین انتشاراتی‌ها به انبار می‌برد و آرام آرام انگیزه نوشتن را از نویسندگان می‌گیرد. اینگونه است که برخی ناشران کتاب‌هایی که حتی برای آن تقاضا وجود دارد را با تیراژ ۲۰۰ تا ۳۰۰ جلد چاپ می‌کنند. ۲۰۰ نسخه برای یک کشور با جمعیت ۸۴ میلیونی شبیه به یک تراژدی است.

پیش‌تر «مجید صالحی»، مدیر مسئول انتشارات «شانی» در گفتگو با «فراز»، درباره تقلیل شمارگان کتاب‌ها گفته بود که «این روز‌ها کتاب‌های درسی، بیشترین شانس را برای ادامه حیات دارند. آن هم در بهترین حالت ممکن تیراژی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ نسخه. کتب دیگر معمولا بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ نسخه در نوسان هستند. به نظر می‌رسد این روز‌ها کتاب آخرین چیزی است که اکثریت مردم مایل به خرید آن هستند بنابراین ناشر ریسک بالاتر از این میزان تیراژ را به جان نمی‌خرد».

اما در گرانی کتاب، گرانی کاغذ احتمالا اصلی‌ترین نقش را ایفا می‌کند. گرانی که شاید بررسی روند صعود آن همگام با بررسی روند افزایش بهای دلار بتواند نتایج جالبی به دست‌مان دهد.

آیا کاغذ متناسب با دلار گران شد؟

یک دهه اخیر برای اقتصاد ایران، سال‌های غریب و پر تلاطمی بود. دهه‌ای که بیراه نیست اگر آن را دهه رکود اقتصاد ایران بنامیم. ده‌ای که قیمت دلار در آن، از ۱۸۰۰ تومان سال ۹۰ به ۵۱ هزار تومان سال جاری رسید. رشد اقتصاد هفت درصد نزول کرد و به ۵/۱۲ درصد رسید. حجم حقیقی اقتصاد در آن طی ده سال تنها ۱۰ درصد رشد کرد و از سوی دیگر نرخ تورم نقطه‌ای در آن به ۵۵/۵ درصد رسید که طبق اعلام مرکز آمار ایران، بالاترین رقم طی ده سال اخیر است.

در این میان افزایش قیمت دلار به عنوان یک شاخص مهم و متاثر بر افزایش بهای اقلام متفاوت در ایران معرفی می‌شود. حال آنکه گاه قیمت بعضی از کالا‌ها مانند برخی خودروها، از میزان افزایش قیمت دلار پیشی گرفته و البته گاه نیز متناسب با افزایش قیمت دلار پیش رفته است.

اما ماجرا برای کاغذ چطور است؟

دلار در سال ۹۰، ۱۸۰۰ تومان بود و امروز ۵۰ هزار تومان است. هر بند کاغذ امل، در سال ۹۰، ۴۸ هزار تومان بود و امروز قیمت آن به ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده. به عبارتی کاغذ طی یک دهه اخیر حدودا ۳۰ برابر و دلار حدودا ۲۸ برابر گران شده‌اند. این دو عدد تفاوت چندانی با هم ندارند. اما ماجرا فقط این نیست. وقتی پای واردات کاغذ با ارز دولتی در میان باشد.

بازار کاغذ در دست دلالان

بسیاری از کارشناسان حوزه نشر بر این باور هستند که نبض بازار کاغذ در دست دلالان است. به نظر می‌رسد، نوسانات ارز از یک سو و ریل‌گذاری‌های اشتباه، عدم تسلط و انفعال دولت و تنظیم‌گران از سوی دیگر، حال بازار کاغذ را نزار و آن را تسلیم دلالان کرده باشد. به عبارت دیگر، در این آشفته بازار، دلالان خلاء‌های سیاست‌گذاری دولت را شناسایی و نبض و کنترل بازار را به دست گرفته‌اند.

ایبنا در یک گزارش به نقل از رئیس پیشین اتحادیه کاغذ و مقوا داده‌های جالبی را مطرح می‌کند. طبق این گزارش، همه تُجار، کاغذ‌های خود را با دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان وارد بازار کردند. به عبارتی با یک حساب سرانگشتی هر بند کاغذ تحریر باید بندی ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار تومان باشد، نه یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان! روندی که نشان می‌دهد برخی سوداگران یا سواستفاده از نوسانات دلار، موجب فروش کاغذ با قیمت‌های کاذب و به هم زدن تعادل قیمت کاغذ شده‌اند. روندی که متأثر از آن، بهای کتاب نیز به افزایش ۸۴ برابری رسیده است.

این یعنی کاغذ در بازار آزاد حدود ۲ برابر قیمتی که دست وارد کننده را گرفته در حال فروش است. با این محاسبه است که می‌شود گفت قیمت کاغذ با احتساب ارز نیمایی که صرف واردات آن می‌شود ۲ برابر قیمت دلار در بازار رشد داشته و این چیزی نیست جز محصول دخالت دلالان در بازارو

در این میان، کارشکنی‌های داخلی در حوزه نشر نیز مساله‌ای است که بسیاری از ناشران، به آن اذعان دارند. پیشتر، «محمد نعیم محمدی» مدیر نشر «پالیز سخن» و عضو اتحادیه ناشران در گفتگو با «فراز» در این باره گفته بود: «یک روز خبری تیتر یک رسانه‌ها می‌شود که سلطان کاغذ دستگیر شد. قطعا این فرد مقادیر زیادی از کاغذ را احتکار کرده است. سوال اینجاست که آن کاغذ‌ها الان کجاست؟! چرا آن‌ها را وارد بازار نمی‌کنند؟! چرا این کاغذ را برای جبران مافات دوران کرونا به ناشران نمی‌دهند تا آن بخش از کارشان که به دلیل بحران کاغذ متوقف شده بود، دوباره احیا شود؟ پس دستگیر شدن و نشدن این سلاطین چه فرقی به حال مردم دارد؟!» سوالی که هنوز نیز ناشران به پاسخ آن نرسیده‌اند.

سرانه مطلوب مطالعه یا آمارسازی

۲۵ هزار ناشر و هزار کتابفروش در کشرر است و طی یک سال ۱۰۵ هزار عنوان کتاب در ایران منتشر شده است؛ این آماری است که سال گذشته یکی از مسئولان وزارت ارشاد در گفتگویی، آن را اعلام کرد. آماری که اگر آن را در کنار سرانه مطالعه ۱۶ دقیقه‌ای در هفته (من‌های دانش‌آموزان و دانشجویان در پایان ترم) که اخیرا روزنامه اطلاعات، جزئیاتی از آن منتشر کرده بگذاریم، به یک تضاد محض برخواهیم خورد. تضادی که نشان می‌دهد تجارت کتاب یا تبلیغ رشد کمی آن با آمارسازی، مردم به تنگ آمده از تورم و گرانی را کتاب‌خوان نمی‌کند؛ که معضل اساسا جای دیگری است.

احمد شهریار روز سه شنبه در مصاحبه با خبرنگار ایرنا با اعلام این خبر افزود: ۴۴ مرکز خرید شامل سیلوهای ملکی تعاونی روستایی و یا بخش خصوصی در ۱۲ شهرستان استان گندم تولیدی کشاورزان را خریداری می‌کنند.

وی اظهار کرد: میزان تولید گندم در استان ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تن برآورد می‌شود و انتظار می‌رود از این مقدار بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تن گندم از کشاورزان استان خریداری شود.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل قیمت تضمینی خرید گندم را ۱۱۵ هزار ریال اعلام کرد و گفت: علاوه بر این ۲۵ هزار ریال بابت بذر و ۲۰ هزار ریال بابت انتقال گندم به صورت تشویقی و در مجموع ۱۵۰ هزار ریال برای هر کیلو به کشاورزان پرداخت می‌شود.

شهریار درباره تاثیر خشکسالی در تولیدات بخش کشاورزی استان گفت: متاسفانه خشکسالی آسیب‌های گسترده ای به بخش کشاورزی استان اعم از اراضی دیم و آبی وارد کرد بطوریکه در اراضی دیم ۳۵۰ هزار هکتار غیر قابل برداشت شده است.

وی بیان کرد: بلایای طبیعی اعم از سیل، خشکسالی، تگرگ و سرمازدگی در مجموع ۷۸ هزار میلیارد ریال خسارت به بخش کشاورزی استان اردبیل وارد کرد.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل با بیان اینکه امسال ۳۴ هزار هکتار از اراضی استان به کشت قرار دادی اختصاص یافته است افزود: در این اراضی علاوه بر قیمت مصوب، یک هزار ریال اضافه به کشاورزان پرداخت می‌شود.

وی یادآورشد: کشت قراردادی زمینه برنامه ریزی در تولید بخش کشاورزی را بر اساس نیازهای استانی و ملی فراهم می‌کند.

این کارشناس بخش کشاورزی درباره تولید گندم در کشور هم گفت: امسال سطح تولیدات استان‌های اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، خراسان و تهران ناشی از خشکسالی پایین آمد، اما خوشبختانه سطح تولیدات برخی از استان‌ها مانند خوزستان، ایلام،کرمانشاه و فارس با توجه به وضعیت مناسب بارش‌ها افزایش قابل توجه داشته است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس کاربران سامانه «فارس من» با ثبت پویشی با عنوان «تولید کاغذ داخلی مرغوب را به سرانجام برسانید» عنوان کردند که با توجه به نیاز مبرم صنعت چاپ و نشر کشور از مسئولان خواستاریم، تولید کاغذ مرغوب ایرانی را هر چه زودتر به سرانجام برسانند تا نشر کتاب به عنوان ابزار فرهنگ سازی در کشور به سهولت انجام گیرد.

بخشی از کاغذ تحریر مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین می شود که گفته های رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا مؤید این مطلب است.

* بخشی از واردات کاغذ تحریر صرف مصارف غیرضروری می شود

به گفته ابوالفضل بروغنی رئیس سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوا  سالانه 280 تا 380 هزار تن کاغذ تحریر به کشور وارد می‌شود که بیش از نیاز واقعی کشور به این محصول است، لذا بخشی از واردات کاغذ تحریر صرف مصارف غیرضروری می‌شود.

* نیاز کاغذ تحریر کشور سالانه حدود 200 هزار تن است

بروغنی بیان داشت: با توجه به مصرف کاغذ تحریر در بخش‌های تولید کتب درسی آموزش و پرورش، دفتر مشق، کتاب‌های کمک درسی و کتاب‌هایی که ناشران تولید می‌کنند، نیاز کاغذ تحریر کشور حدود 200 هزار تن است، لذا با توجه به اینکه ارز ارزان قیمت به واردات این کالا داده می‌شود، نمی‌توان تایید کرد که نیاز وارداتی کشور به کاغذ تحریر 280 تا 380 هزار تن باشد.

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با بیان اینکه دولت سیزدهم و بخصوص وزیر ارشاد بارها اعلام کرده است که در زمینه تولید کاغذ می‌خواهیم، به مرز خودکفایی دست یابیم، گفت: ظرفیت سازی برای تولید 140 هزار تن کاغذ تحریر در کشور انجام شده است، اما کمتر از این میزان در کشور تولید می‌شود.

روغنی اظهار داشت: ما گاهی اوقات برای تنظیم بازار کالاهای مختلف نیاز به واردات داریم و این موضوع اجتناب ناپذیر است، اما سوال این است که چرا با وجود ظرفیت 140 هزار تنی برای تولید کاغذ تحریر این میزان کاغذ در کشور تولید نمی‌شود و بخشی از طریق واردات تامین می‌شود؟ که باید بگویم متاسفانه قوانین بالادستی کشور به نفع واردات است مثل دریافت 9 درصد ارزش افزوده که از تولید دریافت می‌شود، اما از واردات کاغذ دریافت نمی‌شود.

روغنی  اظهار داشت: انصافا در دولت سیزدهم اسم کاغذ بیشتر شنیده می‌شود و برای تغییر وضعیت دغدغه وجود دارد.

* تلاش دولت سیزدهم برای رفع مشکلات کاغذ در کشور 

به گزارش فارس، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور در بازدید از سی و چهارمین نمایشگاه  بین‌المللی کتاب که مدتی پیش برگزار شد، به دغدغه دولت در مورد حل مشکلات تأمین کاغذ در کشور اشاره کرد و گفت: از ابتدای روی کار آمدن دولت سیزدهم مصمم به حل مشکل کاغذ در کشور بودیم که با بازسازی و ارائه تسهیلات به کارخانه‌های تولید کاغذ و همچنین اتخاذ تصمیمات برای ساخت کارخانه‌های جدید تلاش شد تا مشکل کاغذ در کشور به تدریج کاهش یافته و در برنامه زمان بندی شده حل شود.

مخبر با اشاره به ساخت یک کارخانه جدید کاغذ با ظرفیت 250 هزار تن در دولت سیزدهم اظهار داشت: با خریداری تجهیزات و زیرساخت‌های لازم، ساخت این کارخانه پیشرفت 40 درصدی داشته که در صورت راه‌اندازی می‌تواند کاغذهای بازیافتی را نیز با تکنولوژی روز دنیا به کاغذ مناسب برای صنعت نشر تبدیل کند.

وی همچنین اظهار داشت: در کنار ساخت کارخانه‌های جدید به دنبال اختصاص زمین برای کشت درختان مخصوص تولید کاغذ نیز هستیم تا برای تولید محصولات نیازی به قطع درختان موجود نباشد.

بنابراین همانطور که اشاره شد دولت سیزدهم برای رفع مشکلات مربوط به حوزه کاغذ اقداماتی را آغاز کرده است که امیدواریم با پیگیری از سوی مسئولان این اقدامات به سرانجام مطلوب برسد.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا از وزارت جهاد کشاورزی، «سهراب سهرابی» افزود: بیشترین خرید تضمینی گندم مربوط به استان خوزستان با یک میلیون و ۶۷۵ هزار تن است و این استان تقریبا در روزهای آخر برداشت این محصول قرار دارد.

وی با بیان این که عملیات برداشت در ۲۰ استان کشور با بهره‌گیری از ۲۰ هزار دستگاه کمباین ادامه دارد، اظهار داشت: از ۱.۲ میلیون هکتار گندم برداشت شده، بیش از ۶۵۰ هزار هکتار در اراضی گندم آبی و بیش از ۴۵۰ هزار هکتار در اراضی گندم دیم بوده است.

مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد: سطح کشت گندم دیم در سال زراعی جاری سه میلیون و ۹۶۰ هزار هکتار و گندم آبی را یک میلیون و ۹۹۰ هزار هکتار می‌باشد.

سهرابی علت افزایش برداشت گندم در استان‌های جنوبی را استفاده از بذور اصلاح و ارقام متنوع و با کیفیت توسط کشاورزان، مصرف متعادل کودهای شیمیایی مورد تاکید معاونت امور زراعت و مبارزه به موقع با آفات، بیماری‌های گندم و علف‌های هرز عنوان کرد.

مشاور معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به کشت قراردادی گندم، خاطر نشان کرد: امسال کشت قراردادی گندم در سطح یک میلیون و ۵۵۰ هزار هکتار انجام شد.

وی اجرای طرح جهش تولید در دیمزارها برای سال سوم در ۲۱ استان کشور را از دیگر اقدام های ویژه در سال زراعی جاری نام برد و گفت: این طرح که در سطح ۴.۲ میلیون هکتار دیمزارهای کشور اجرا شده با حمایت های ویژه از جمله توزیع بذور اصلاح شده، کاربرد کودهای بذر مال، نظارت و ارایه توصیه های فنی به کشاورزان، تخفیف ۱۰۰ هزار تومانی حق بیمه سهم کشاورز، توزیع کودهای NPK و اسیدهای آمینه، برگزاری کلاس ها و کارگاه‌های آموزشی همراه بوده و این اقدام‌ها اثرات مثبتی روی عملکرد و تولید مزارع طرح مذکور داشته است.

سهرابی با اشاره به برنامه‌ریزی و تدارک برای تولید گندم در سال زراعی آینده گفت: تاکنون نزدیک به ۱۰۰ هزار تن بذر اصلاح شده گندم تدارک و خریداری شده است.