تامین ۱۰ درصدی نیاز چوبی کشور با استفاده از چوب پالونیا
بازار؛ گروه کشاورزی: چوب پالونیا از جمله چوب هایی است که به گفته کارشناسان بیشترین کاربرد را در صنایع سبک دارد با این وجود هنوز هم آنطور که گفته می شود نتوانسته جایگاه خود را در صنعت کشور باز کند. با این وجود محققان بسیاری در زمینه کارایی این چوب در صنایع مختلف تحقیقات علمی و عملی انجام می دهند. یکی از این محققان، «دکتر علی رفیقی، مدیر گروه تکنولوژی و مهندسی چوب و کاغذ دانشکده چوب و کاغذ دانشگاه گرگان» است که خبرنگار «بازار» در این زمینه گفت و گویی با وی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
*از نگاه شما کشت پالونیا چه ضرورتی دارد؟
راجع به کشت پالونیا هم اغراق به صلاح نیست و هم نفی اش منطقی و علمی نیست. ما این دو گروه را مذمت می کنیم چون می گوییم گونه ای که در دست تحقیق است، بایستی از سوی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی تایید شود.
جالب است بدانید سازمان جنگل ها، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع علوم طبیعی گرگان را مسئول تشخیص داده و اگر جای دیگری بخواهد اقدام کنند باید نظر دانشگاه ما را داشته باشند. با این وجود می بینیم که افراد غیر مسئول و بعضا بی سواد اظهار نظر می کنند و یا ورود پیدا می کنند و بازار را به دست می گیرند. حتی برخی در واردات برخی از گونه های پالونیا اقدام کرده اند که مشخص نیست از کجا مجوز گرفته اند!
کشت پالونیا در اراضی شیبدار، اراضی پست و خارج از جنگل و همچنین در اراضی که مستعد کشاورزی نیستند و آب کافی ندارند توصیه می شود
*با این تفاسیر آیا کشت درخت پالونیا را توصیه می کنید یا خیر؟
دانشگاه گرگان مدت ۳۰ سال است که روی پالونیا تحقیق می کند و کشت آن را در برخی از عرصه های محدود و خارج از جنگل توصیه می کند البته نه در اراضی که مستعد کشاورزی هستند بلکه در اراضی شیبدار، اراضی پست و خارج از جنگل و همچنین در اراضی که مستعد کشاورزی نیستند و آب کافی ندارند می شود کشت این گونه گیاهی توصیه می شود.
*تبعات کشت پالونیا چیست؟
قطعا تبعاتی دارد که باید آنها را بپذیریم. به عنوان مثال ریشه پذیری پالونیا بالا است همچنان که رشد طولی و ارتفاعی دارد رشد ریشه هم دارد که این خود می تواند در برخی مناطق مشکل ساز باشد. مثلا اگر قرار باشد در حیاط منزل کشت شود قطعا مشکلاتی ایجاد می شود.
*جایگاه چوب پالونیا در زراعت چوب چگونه است؟
شما می دانید که الان در جنگل ها را بسته اند و با اجرای طرح صیانت از جنگلها، اجازه برداشت نمی دهند، پس تکلیف این همه صنایع چه می شود؟ از آن طرف هم ارز کافی نداریم که بخواهیم واردات کنیم. لذا تنها یک راه باقی می ماند و آن اینکه به سمت زراعت چوب حرکت کنیم.
*زراعت چوب با کدام گونه ها؟
قطعا نه با گونه ای مثل راش که باید ۱۰۰ سال صبر کنیم؛ مسلما صنایع چنین صبری ندارند. صنایع نهایتا برای گونه های ۵ تا ۱۰ سال صبر می کنند و بیش از این اقتصادی نیز نیست. لذا باید به سمت زراعت گونه هایی سریع الرشدی همچون پالونیا پیش برویم.
اگر در برخی صنایع به مقدار ۵ تا ۱۰ درصد چوب پالونیا را به سایر چوب ها اضافه کنند، هم جواب می دهد
*آیا الان چوب پالونیا به بازار آمده است؟
بله آمده و مصرف هم می شود. البته در برخی زمینه ها مصرف چوب پالونیا خوب جواب داده اگرچه نباید توقع داشت که یک چوب از هر نوعی که باشد در همه زمینه ها جواب بدهد.
*با این تفاسیر خصوصیات چوب پالونیا چیست و مناسب کدام صنایع است؟
می توان در صنایع دستی سبک از این چوب استفاده کرد. همچنین برای تهیه پوشال نیز کاربردی است. از سوی دیگر اگر در برخی صنایع به مقدار ۵ تا ۱۰ درصد چوب پالونیا را به سایر چوب ها اضافه کنند هم جواب می دهد. اما اینکه مستقلا بخواهند صنعتی مثل مبلمان را پوشش بدهد اینگونه نیست.
از سوی دیگر برخی کارها روی این چوب انجام داد و آن را مناسب برخی موارد ساخت. به عنوان مثال با یکسری از طرح های حفاظتی یک با یکسری یراق و اتصالات می توان چوب را محکم تر کرد.
لذا کارایی چوب ها از جمله پالونیا بستگی به این دارد که از این چوب برای چه مصرفی استفاده شود چون همانطور که گفتم هر چوبی هر جایی جواب نمی دهد.
به عنوان مثال یکی از کاربردهای چوب پالونیا، برای روکش گیری است که بسیار خوب جواب می دهد.
*در دیگر کشورها در چه صنایعی چوب پالونیا کاربرد دارد؟
در کشور چین چوب پالونیا بسیار کاربردی است و غالبا برای صنایع دستی استفاده می شود.
*چوب پالونیا را با چوب کدام درخت می توان مقایسه کرد؟
همانطور که می دانید چوب راش، بلوط، مَمرَز، و غیره چوب های جنگلی پهن برگ هستند اما تند رشد نیستند. با این وجود می توان پالونیا را با چوب درختانی مثل صنوبر، اکالیپتوس و اَفرا مقایسه کرد.
اگر بتوانیم بخشی از عرصه را زیر کشت پالونیا ببریم آن هم حساب شده و تحت نظر مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها، می توان ۱۰ درصد چوب مورد نیاز کشور را تامین کرد
*به نظر شما اگر بحث استفاده از چوب پالونیا راه بیفتند چند درصد از نیاز چوبی کشور را می تواند تامین کند؟
ابتدا باید عرصه ها را مشخص کنند چون دلیلی ندارد در تمام عرصه ها و در تمام استانها پالونیا را کشت کنیم هر چند در شرایط بسیار مختلفی جواب می دهد. به نظر بنده اگر بتوانیم بخشی از عرصه را زیر کشت پالونیا ببریم آن هم حساب شده و تحت نظر مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها، می توان ۱۰ درصد چوب مورد نیاز کشور را تامین کرد.
*الان مطلوبترین منطقه کشور برای کشت پالونیا کدام منطقه تهران است؟
الان در منطقه شمال بسیار رونق پیدا کرده است. اما به هیچ وجه توصیه نمی کنیم برای همه مکانها و عرصه ها و افراد که کشت این درخت را انجام دهند چون نیاز به دانش و تحقیقات مکانی و همچنین نیاز به بررسی های اقتصادی دارد.
لذا به عموم مردم توصیه می کنیم که گول برخی تبلیغات را نخورند. مثلا شنیده ها حاکی است برخی قصد داشته اند زمین شالیکاری خود را به کشت پالونیا اختصاص بدهند! در حالی که کار درستی نیست. در عوض کاشت پالونیا در زمین های بلامصرف که استعداد چندانی برای کشاورزی ندارد کاملا توصیه می شود مخصوصا اینکه برگ ریزان خوبی دارد و برگ آن حاوی ازت خوبی است در نتیجه خاک را تقویت می کند.
*آیا چوب پالونیا در صنعت کاغذ سازی کاربرد دارد؟
خیر. متخصصین خمیر کاغذ تست کرده اند و تا این لحظه پاسخ نگرفته اند.