کاهش قیمت نفت چه تاثیری بر محیط زیست دارد؟

زیست آنلاین: تاکنون پیامدهای کوتاه مدت ویروس کرونا یک “ضریب افزایشی” برای محیط زیست پنداشته شده است. به این معنی که با توقف چرخ صنعت و حمل و نقل و در پی آن کاهش مصرف سوخت های فسیلی، میزان گازهای گلخانه ای به عنوان کلان ترین و اصلی ترین موضوع محیط زیست جهانی به مقدار قابل ملاحظه ای افت کرده است.

علاوه بر آن آلودگی های کلان صنعتی نیز کاهش یافته و دور ریختن مواد غذایی مختلف در سرتاسر جهان نشان می دهد که گویا اصل اساسی”مصرف” به عنوان مساله ای لاینحل در سطح جوامع نیز تقلیل یافته و این خود کمکی دیگر به محیط زیست است.

اما پیامدهای میان مدت و بلند مدت کرونا به مرور در حال ظهورند که ممکن است به عنوان “ضرایب کاهنده” شاخص های محیط زیستی عمل کنند. برای مثال کاهش درآمدهای ناشی از افت قیمت نفت می تواند اثرات ضد محیط زیستی هم در کشورهای ثروتمند و هم کشورهای فقیر داشته باشد.

در کشورهای ثروتمند عموما متعلق به سنت سرمایه داری، سقوط قیمت نفت باعث توجیه ناپذیری اقتصادی پژوهش های مختلف در زمینه تکنولوژی های پاک و مبتنی بر انرژی های تجدیدپذیر خواهد شد. صنعت سبز( جدا از اینکه بسیاری معتقدند اساسا صنعت سبز بی معناست و تکنولوژی سبز کلاه شرعی سرمایه داری است!) صنعتی به شدت گران است که تنها با افزایش قیمت سوخت های فسیلی رغبت سرمایه گذاران خصوصی و دولتی را برای ورود بر می انگیزاند. با قیمت های کنونی نقت می توان گفت دست کم در سال پیش رو نمی توان انتظار سبزتر شدن حاکمیت های مبتنی بر صنعت گرائی و سرمایه داری را داشت. تا وقتی صنعت گرائی سیاه با منابع نفتی چنین ارزان و فراوان امکان پذیر باشد، امید به گسترش صنعت گرائی سبز امیدی واهی خواهد بود.

سقوط قیمت نفت بر کشورهایی که اقتصاد نفتی غیرمولد دارند و درآمد اصلی را فروش نفت خام تشکیل می دهد نوعی دیگر از اثرات مخرب میان مدت و کوتاه مدت کرونا را خواهد گذاشت. به این معنی که با وجود رانتی بودن ساختارهای اقتصادی که قسمت زیادی از جمعیت (البته به صورت نامتناسب) در این رانت سهیم اند، کاهش قیمت نفت خطر سقوط اقتصادی و تبدیل نارضایتی اقتصادی به نارضایتی سیاسی را در پی خواهد داشت، در چنین شرایطی حاکمیت ها برای دوری از خطرات شورش ها و اعتراضات گسترده دست به هر کاری می زنند و علاوه بر اینکه مسائل به ظاهر کم اهمیت تر همچون محیط زیست را از قایق کوچک بودجه پایین می اندازند، ممکن است برای جبران درآمدهای نفتی، فشار زیادی بر عرصه ها و منابع طبیعی دیگر از منابع آبی گرفته تا جنگل ها و معادن وارد کنند.

با همه این توصیفات اگر تغییر اقلیم و گازهای گلخانه ای را همچنان اولویت اول مسائل محیط زیستی جهان بدانیم کرونا همچنان ضریبی کاهنده خواهد بود مگر آنکه سلسله رویدادهای پیش بینی نشده بتواند این معادله را بر هم بزند./ساحت زیست