ضربه فنی فرهنگ با حذف کالای فرهنگی از سبد خرید/ گرانی کاغذ به مشکلات کرونایی کتاب دامن زد
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، کتاب و کتاب‌خوانی رابطه مستقیم با افزایش آگاهی، معرفت و درک آدمی و به تبع آن، جامعه دارد چراکه هر کتابی حاوی مفاهیم، معارف و اطلاعاتی است که می‌تواند در حد وسع همان کتاب، وجود انسان را حرکت دهد، حال این حرکت می‌تواند جهت عالی یا دانی داشته باشد اما به هر جهت، در انسان و جامعه حرکت می‌آفریند.
دنیای مدرن خواسته یا ناخواسته، حریفی در برابر آموزندگی، حرکت و پویایی انسان و جامعه شده، به بهانه انتقال سریع اطلاعات، آگاهی از همه چیز، راحتی، پیشرفتگی و… در معامله‌ای نابرابر و خسارت بار، زمان و عمر آدمی را میگیرد و گوشی تلفن همراه، کاناپه و تلویزیون، اینترنت و رایانه و خانه نشینی و کارمندی را به انسان می‌فروشد.
البته منکر منافع کثیر این لوازم مدرنیته نیستیم کمااینکه آثار آن را در پیشرفت معارف بشری و انتقال آن به اقصی نقاط جهان مشاهده می‌کنیم اما آسیب‌های خاص خود را نیز دارد، دوری از کتاب قطعاً یکی از آسیب‌ها است و کتابخانههای دیجیتال و انواع نرم افزارها هرگز جای کتاب را پر نکرده‌اند، اگرچه کمک‌های بی نظیر و گسترده‌ای به این حوزه داشته‌اند.
حوزه کتاب، همواره از آسیب‌های مختلف در ادوار تاریخ رنج برده است، از نبود کاغذ و گرانی و مشکلات چاپ گرفته تا مشکل توزیع و در دسترس بودن و حتی محتوای مناسب و البته نامدیریتی‌ها و برخی سیاسی بازی‌ها، امروز هم که مشکل کرونا به موارد قبلی اضافه شده، معضلی که نمایشگاه‌های کتاب و حتی بعضاً کتابخانه‌ها را تعطیل کرد، به تبع تعطیلی نمایشگاه‌ها، فروشگاه‌ها و… حوزه نشر و تولید کتاب و همچنین نویسندگی هم با رکود یا لااقل کندی مواجه شده است.
کتاب‌خوان کیست؟
اما موضع دیگری که باید مورد صحبت قرار بگیرد وضعیت کتاب‌خوانی در کشورمان است که برای بررسی وضعیت آن ابتدا باید بدانیم، منظور از کتاب‌خوانی چیست؟ لغت‌نامه دهخدا کتاب‌خوان را کسی معرفی می‌کند که به کتاب خواندن بسیار عادت دارد؛ خواندن کتاب، به هرشکل را می‌توان کتاب‌خوانی دانست، اما در اینجا منظور از کتاب‌خوانی، مطالعه کتب درسی نیست؛ در واقع منظور از کتاب‌خوانی، مطالعات آزاد و خواندن کتاب‌هایی است که سهم قابل‌توجهی در بالابردن سطح آگاهی و فرهنگ جامعه دارند.
در واقع می‌توان گفت کتاب‌خوانی و سوادآموزی دو مسأله مجزاست، بخش عمده‌ای از ساعات مطالعه در اقشار مختلف جامعه، با گروه‌های مختلف سنی، در راستای سوادآموزی است؛ از دانش‌آموز دبستانی گرفته تا دانش‌آموز راهنمایی و دبیرستانی و حتی دانشجو، عده‌ای خود را برای آزمون ورودی تیزهوشان آماده می‌کنند و عده‌ای برای ورود به دانشگاه و ذلک؛ مطالعات افراد جامعه که در مقاطع مختلف تحصیلی مشغول به تحصیل هستند را نباید به آمار کتاب‌خوانی مرتبط دانست.
مطالعه فقط در بین شمار اندکی از ایرانیان جریان دارد و حتی بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان نیز جز کتاب درسی، مطالعه دیگری ندارند، نظام آموزشی نیز دانش‌آموزان را به مطالعه تشویق نمی‌کند و از سوی دیگر محصولات فرهنگی و کتاب در سبد خانوارها قرار ندارد، در این وضعیت کودک و نوجوان فقط برای رفع تکلیف و آن هم از روی اجبار تکالیف درسی را انجام می‌دهد.
راضیه عزیزی، یکی از نویسندگان اصفهانی در گفتوگو با خبرنگار فارس در رابطه با تاثیر گرانی‌ها بر حوزه نشر و توزیع و فروش کتاب، اظهار کرد: قیمت‌ها بسیار بالا رفته و سبد خرید بسیاری از مردم در خرید کتاب محدودتر شده و نویسندگان ازلحاظی به مشکل برخوردند؛ چون انتشارات بودجه‌های محدودی دارند، قراردادهایی که با نویسندگان برای کتاب‌هایشان می‌بندند، همان قیمت‌های قبل یا حتی کم‌تر از قبل مدنظرشان است و با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، نویسندگانی که امرارمعاششان از طریق نویسندگی باشد، دچار مشکل خواهند شد و قراردادها برایشان صرف نمی‌کند.
این نویسنده افزود:چون معمولاً نویسندگی، کار متمرکز و زمان‌بری است که معاش عده‌ای از این طریق می‌گذرد، باعث شده در پروژه‌های نوشتنشان نیز به مشکل برخورند یا بعضاً باعث می‌شود چون پول کم‌تری می‌گیرند،کیفیت کارشان پایین بیاید و سعی کنند، سریع‌تر آن را انجام دهند تا بتوانند پروژه‌های بیشتری را بگیرند و خسارت را این‌چنین جبران کنند.
نویسنده خوب در حوزه داستان، در اصفهان وجود دارد
وی در خصوص نویسنده‌های اصفهانی بیان کرد: در حوزه داستان، این حرف را که نویسنده‌های خوب در اصفهان کم است، قبول ندارم؛ نویسنده‌های خیلی خوبی در حوزه داستان در اصفهان داریم، بعضی حتی در حد کشوری هستند و بعضی در حد استان خود ما هستند.
عزیزی با اشاره به اینکه عوامل زیادی می‌توانند در رکود پیش‌آمده اثرگذار باشند، توضیح داد: احساس نیاز مردم به کتاب کم است؛ شاید چون کتاب‌های ما متناسب با ذائقه مردم نیست؛ یعنی مردم هیچ‌وقت حل معضلی یا نیازی را در پرتو خواندن کتاب یا داشتن آن ندیدند؛ به همین دلیل هیچ‌وقت سمت خرید کتاب نمی‌روند، چون تجربه نشان می‌دهد که اگر کسی چیزی را نیاز داشته باشد با هر قیمتی هم که باشد سعی می‌کند که آن را تهیه کند.
باید در مردم احساس نیاز به کتاب ایجاد شود
این نویسنده با اشاره به اینکه از لحاظ فرهنگی باید کار شود تا مردم به ارزش کتاب پی ببرند و احساس نیاز نیز باید شکل گیرد، بیان کرد:کتاب‌ها باید متناسب با نیاز مردم شکل بگیرند؛ یعنی شاید باید کمیته‌ای باشد که نسبت به اقشار مختلف جامعه نیازسنجی کند و کتاب‌های متناسب با نیاز افراد را در اولویت انتشاراتی‌ها قرار دهد یا نشری برایش تعریف کند؛ همان‌طور که کتاب‌های کمک‌آموزشی و کنکوری فروش می‌رود سایر کتاب‌ها نیز به فروش می‌رسد.
کتاب‌های دیجیتال منبع مناسبی برای پژوهشگران بوده است
وی ضمن اشاره به کتاب دیجیتال یا صوتی و میزان تاثیر آن بیان کرد: در فرهنگ کتاب‌خوانی به لحاظ دسترسی آسان و قیمت پایین، مؤثر بوده است؛ ولی من فکر نمی‌کنم تعداد کتاب‌خوانان را بیشتر کرده باشد؛ چون خواندن کتاب دیجیتال، برای اکثر افراد خیلی سخت‌تر از کتاب کاغذی است؛ چون کاری است که هم به لحاظ جسمی هم ذهنی، سخت است و معمولاً کسانی مخاطب کتاب دیجیتال هستند که بنا به ضرورت سراغ آن رفتند و کتاب کاغذی را بیشتر کنار گذاشتند.
کتاب‌های دیجیتال کمکی به توسعه کتاب‌خوانی نکرده است
عزیزی ضمن بیان اینکه حداقل کاری که کتاب دیجیتال کرده این است که مقداری از ریزش کتاب‌خوانان، جلوگیری کرده، خاطرنشان کرد: کتاب دیجیتال، نتوانسته به توسعه کتاب‌خوانی کمک بکند؛ اما برای پژوهشگران و افرادی که به کتاب‌ها، حالت مرجعی نگاه می‌کنند؛ یعنی ممکن است فقط قسمتی از یک کتاب را بخواهند، بسیار کمک کرده است و از این جهت که بتوانند به کتابی دسترسی آسان داشته باشند و همان قسمتی که می‌خواهند را از کتاب برداشت کنند و به لحاظ ثبت یک سری حقایق یا علومی که ممکن است قبلاً در سیر تاریخ از بین رفته باشد، بسیار کمک کرده است.
گرانی در حوزه کتاب، حدود ۳۰ درصد مشتریان را کاهش داده است
احمد رضاییان، یکی از مسؤولان کتاب فروشی‌های بزرگ اصفهان نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس، در خصوص تاثیر گرانی‌ها و تورم در حوزه کتاب اظهار کرد: تأثیرگذاری این مطلب که حتمی است؛ ولی مسأله آن است که از سال ۹۴ به بعد، تشدید تحریم‌ها و واردات کاغذ، ناشران را مجبور به افزایش قیمت کرد، تا سال ۹۶ شاید قیمت‌ها معقول بود؛ ولی اکنون قیمت‌ها افزایش۷ الی ۸ برابری داشته‌اند.
اکثر کمک‌های دولت مربوط به حوزه تولید کتاب است نه توزیع آن
این فعال حوزه فروش کتاب افزود: افزایش قیمت کتاب روی مخاطب و میزان رجوع به کتاب، اثر می‌گذارد و مشتری‌های ما نزدیک به ۳۰ درصد کاهش داشته است.
وی در ادامه گفت: گرانی بیشتر شامل حوزه کاغذ می‌شود؛ حتی زمانی قرار بود کاغذ دولتی بدهند، همچنین هر کتاب فارغ از هزینه‌های کتاب، هزینه‌های صحافی، رفت و آمد، چاپ، زینک، چسب و کارگر را نیز شامل می‌شود که مجموعاً هزینه پشت جلد کتاب را می‌سازد.
کاغذهای دولتی گرفتار رانت شدند
رضاییان در خصوص انواع کاغذ بیان کرد: انواع کاغذها، شامل کاغذهای A4 سفید، کاهی و بالک می‌شود؛ کاغذ A4 سفید را بر اساس اینکه ناشران چه میزان کمک‌های دولتی دریافت می‌کنند و چه قدر کتاب در بازار عرضه می‌کنند، سهمیه‌بندی کردند؛ ولی گرفتار رانت شد و به‌جایی نرسید.
این فعال حوزه فروش کتاب در خصوص کمک‌های دولتی به حوزه کتاب توضیح داد: بیشتر کمک‌ها، در حوزه توزیع کتاب نیست، قول دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشتر در حوزه تولید کتاب، یعنی به ناشران است.
وی ادامه داد: دغدغه‌ای که یک کتاب‌فروش در این سال‌ها داشته بیمه‌اش بوده، اگر بخواهیم بحث کمک‌های خوب دولتی را در یک بعد در نظر بگیریم، جشنواره ۲۰ درصد تخفیف است که به هر شخص، کد ملی تعلق میگیرد و در دو فصل پاییز و زمستان برگزار می‌شود و کمک بزرگی به خرید کتاب برای مشتری می‌کند.
فضای مجازی ویترین مجازی کتاب برای کتاب‌فروشی‌ها ایجاد کرده است
رضاییان در رابطه با تأثیر کرونا بر کتاب خواندن اظهار کرد: از الطاف خفیه الهی تأثیر خوب کرونا بر کتاب‌خوانی مردم بوده است، درست است که فروش حضوری ما به خصوص در اسفند و فروردین کاهش شدیدی داشته یعنی ۲۰ درصد خرید حضوری و ۸۰ درصد خرید غیرحضوری داشتیم؛ در مرداد و شهریور این نسبت به تعادل قبلی خود بازگشت، فضای مجازی باعث شده است کتاب‌فروشی‌ها یک ویترین مجازی نیز داشته باشند؛ البته برای مخاطبی که عادت به لمس کتاب و گردش در کتاب‌فروشی دارد، یک ضرر است.
کارهای تألیفی فروش بیشتری نسبت به کارهای ترجمه‌ای دارد
این فعال حوزه فروش کتاب در پاسخ به این سؤال که فروش کتاب‌های چند ماه اخیر، بیشتر از کتب تألیفی بوده یا کتاب‌های ترجمه‌ای، گفت: کتاب‌های پرفروش، در چند ماه اخیر بیشتر آثار تألیفی است؛ از این باب که ما به نوعی فروشگاه جبهه انقلاب حساب می‌شویم و اغلب کارهای تألیفی که ناشران خود ما می‌زنند فروش دارد، مگر اینکه کار ترجمه‌ای را تبلیغ کنیم، مثل کاری که نشر مهرستان اصفهان، به نام ارمغان شکست چاپ کردند؛ که البته کتاب خوب و مؤثری در حوزه خانواده و کارهای تربیتی است، وقتی این کتاب را تبلیغ کنیم به فروش می‌رسد ولی به طور کلی فروش ما کتاب‌های تألیفی‌مان است.
کتاب صوتی باعث کاهش اتلاف وقت مردم می‌شود
وی افزود: اما کتاب صوتی و کتاب الکترونیکی اگر باعث شود مردم بتوانند لحظات باطل خود را مثل مترو و اتوبوس با آن‌ها پر کنند، خوشحال‌کننده است و پیوند اهل کتاب با کتاب به هر طریقی دوست‌داشتنی است، درست است اوج لذت، لمس کاغذ کتاب است؛ ولی اینکه از کتاب به هر بهانه‌ای دور نشویم کتاب صوتی و الکترونیکی قابل تقدیر است.
کتاب الکترونیک در شرایط اقتصادی کنونی به صرفه است
محسن شاه‌آبادی، مسؤول ترویج و توزیع کتاب مهرستان نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در خصوص تاثیر گرانی‌ها و تورم در حوزه نشر، توزیع و فروش کتاب با اشاره به اینکه نوساناتی که در قیمت کاغذ ایجاد می‌شود، ما را در حوزه قیمت‌گذاری گیج می‌کند، اظهار کرد: قیمت کاغذ دیروز و امروز یکسان است در حالی که کتاب قیمت ثابتی دارد؛ چراکه وقتی پشت کتاب قیمت می‌خورد، دیگر قابل تغییر نیست.
مسؤول ترویج و توزیع کتاب مهرستان در ادامه گفت: ولی این موضوع در مورد کتاب الکترونیک صدق نمی‌کند، کتاب الکترونیک قاعده خاصی ندارد، هزینه‌ای نیز برای ناشر ندارد؛ چون هزینه تولید نمی‌دهد، بعضی می‌گویند اگر کتاب چاپی ۳۰ هزار تومان است، نصف آن باید کتاب الکترونیکی شود، در بازار امروز با نوساناتی که دارد، اتفاق به صرفه‌ای است ولی اکثر کتاب‌بازها اهل کتاب‌های الکترونیک نیستند؛ ولی ازلحاظ مدیریت کسب و کار، هیچ هزینه تولیدی ندارد؛ چون عملاً ما pdf را در اختیار درگاه فیدیبو، طاقچه یا جای دیگر می‌گذاریم و pdf به یک کتاب الکترونیک تبدیل و عرضه می‌شود.
وی در ادامه بیان کرد: غالب مشتریان نیز نمی‌پسندند که با برچسب تغییر قیمت پشت کتاب مواجه شوند؛ این اتفاقات ناخواسته موجب ضرر قسمت‌هایی از نشر می‌شود، از طرف دیگر اصل نوسان، روی قیمت‌گذاری اثر می‌گذارد ناشر نمی‌داند امروز چه قیمتی و فردا چه قیمتی بگذارد؟
نزدیک به ۳۵ درصد هزینه‌های کتاب را کاغذ تشکیل می‌دهد
شاه‌آبادی با اشاره به اینکه اکثر گرانی‌ها در حوزه چاپ مربوط به حوزه کاغذ است عنوان کرد: نزدیک ۳۵ درصد هزینه کتاب را هزینه کاغذ تشکیل می‌دهد؛ بنابراین یک عنصر مهم و تأثیرگذار روی قیمت کتاب است، اگر کاغذ تغییر قیمت داشته باشد به همان نسبت قیمت کتاب نیز تغییر می‌کند؛ چاپ نیز هزینه دارد ولی هزینه‌اش به اندازه کاغذ نیست، سایر هزینه‌ها، فقط یک‌بار انجام می‌شود مثلاً طرح جلد یک‌بار زده می‌شود؛ بنابراین بیشتر نگرانی‌ها مربوط به حوزه کاغذ است هم از لحاظ کمبود هم از لحاظ قیمت، چون کاغذ دولتی را کم تخصیص می‌دهند.
مسؤول ترویج و توزیع کتاب مهرستان در خصوص اینکه چه چیز می‌تواند به حوزه نشر کمک کند با ابراز تأسف از کمبود نویسنده خوب گفت: آنچه می‌تواند به حوزه نشر کمک کند، آن است که علاوه بر کمک‌های دولتی، ناشران نیز باید خلاقیتی در عرضه و توزیع کتاب داشته باشند، نویسنده‌های خوبی نداریم که خوانندگان را جذب کنند، بازار کتاب در حوزه نویسندگان بیشتر به سمت کارهای ترجمه‌ای است، ناشران به خصوص در حوزه انقلاب کم به نویسنده‌‌پروری پرداختند و در حوزه ترویج و تبلیغ کتاب نیز ضعیف هستیم از کارهای دیگری که می‌شود کرد حمایت‌های تبلیغاتی است برای مثال صدا و سیما قسمتی را به نشرها برای معرفی نشر و کتاب‌ها اختصاص دهد.
اصفهان در حوزه نویسنده فاجعه است
وی ادامه داد: اصفهان در حوزه نویسنده فاجعه است،در عرصه چاپ کتاب‌های مهارتی و آموزشی برای خانواده‌ها، نویسنده به تعداد انگشتان یک دست به‌سختی داریم که کتابی بنویسد و دقیقا به مسائل مردم بپردازد، از کلی‌گویی بپرهیزد و واقعاً مهارتی و مساله‌گشا باشد، غالب نویسندگان به کلی‌گویی، تکرار مطالب قبل یا شرح درد می‌پردازند؛ اما در حوزه درمان، شکافتن مسأله و آموزش دچار ضعف هستی.
شاه‌آبادی در ادامه توضیح داد: معضل ما این است که یک سری افراد دانشگاهی داریم، ولی نویسنده مردمی نیستند؛ یعنی متنی خسته‌کننده تولید می‌کنند، همه متن‌ها فنی، دانشگاهی و مقاله‌ای است از طرفی نویسندگانی با قلم خوب داریم، ولی دانش مهارتی و علمی مطلوب برای حل معضلات را ندارند و جایی نیست که این دو دسته را به هم پیوند بزند به همین دلیل ما دچار مشکل هستی.
مسؤول ترویج و توزیع کتاب مهرستان در ادامه افزود: در اصفهان فقط چند کارگاه نویسندگی برگزار شده؛ ولی به طور جدی تکلیف را روشن نکردیم که مثلاً در حوزه رمان و داستان ضعف داریم و نویسنده خوب تولید نکردیم مثلاً در جبهه انقلاب سه الی چهار نویسنده می‌توان مثال زد، در حالی که در بسیاری از کشورها در مورد یک موضوع نویسندگان زیادی وجود دارد در اصفهان تعداد نویسندگان خوب کم است.
وی در خصوص راهکار برای حل مشکل کمبود نویسنده خوب، اذعان داشت: به دنبال پرورش نویسنده هستیم، این کار را برخی از نشرهای تهران انجام دادند و یک سری بچه‌ها را آموزش نویسندگی دادند و رمان تولید کردند؛ راه‌حلش این است که مدام کارگاه‌های تولید نویسنده داشته باشیم و مدام جلسات نقد ادبی بگذاریم که افراد رشد کنند و مطالبشان به نقد و بررسی گذاشته شود، کاری که ادبیات جهان توانسته به واسطه برگزاری جلسات مدام آموزش نویسندگی و نقد ادبی مدام نویسنده تولید کند.
شاه‌آبادی در رابطه با مافیا در این حوزه تصریح کرد: یک پویشی در کشور رخ می‌دهد و پخش‌های مطرح کشور مانند ققنوس، گسترش و آثار برای خود شبکه دارند و به هر کتابی راه نمی‌دهند، اگر احساس کنند کتاب‌ها بیش از حد مذهبی است با سخت‌گیری راه می‌دهند و در تهران بودن پخش‌ها خود یک ملاک برای مافیا است و توانستند در شبکه توزیع خود را بیشتر جا کنند.
کتاب‌های ناشران اصفهانی سخت به تهران راه می‌یابند
مسؤول ترویج و توزیع کتاب مهرستان افزود: از طرف دیگر وزارت ارشاد برای کتابخانههای عمومی و مساجد، خرید کتاب دارد و هر کتاب جدیدی را در سال تا ۲۰۰ جلد می‌خرد، نشرهایی که قدرت و ارتباط دارند و به تهران و وزارتخانه رفت و آمد می‌کنند، راحت‌تر کتاب‌هایشان در جلسات انتخاب می‌شود و خرید می‌شود، ما به سختی می‌توانیم این کار را بکنیم برای مثال نشری ۲۰۰ جلد کتاب در خصوص خزندگان غار علی‌صدر چاپ کرده و آن را ارشاد خریده ولی کتاب‌های تربیت عمومی مثل مهارت تربیت فرزند در لیست آن‌ها نیست و خریدهای استانی بیشتر مواقع منتفی است و بیشتر به ناشران تهرانی بها می‌دهند این موضوع در حوزه نویسندگان، تصویرگران و نشر وجود دارد.
وی گفت: این جمله از یکی از بزرگ‌ترین ناشر حوزه کتاب کودک است که «شما تا در جشنواره‌ها، جایزه‌های و خرید کتاب‌ها نشست و برخاست نداشته باشید و رفاقت نداشته باشید کتاب‌هایتان در بازار خود را پیدا نمی‌کند».
شاه‌آبادی با اشاره به راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی در صنعت چاپ و نشر بیان کرد: چون پاشنه آشیل هر نشری کاغذ است، ما اگر بتوانیم در حوزه کاغذ به خودکفایی برسیم و فنّاوری نه چندان پیچیده کاغذ را در کشور بتوانیم بومی‌سازی کنیم، هم خروج ارز از کشور کم می‌شود و هم در حوزه کالاهای فرهنگی خودکفا می‌شویم.
خارج شدن ارز از کشور به وسیله برخی از کتاب‌های ترجمه‌ای
مسؤول ترویج و توزیع کتاب مهرستان ادامه داد: همین‌طور اکنون اکثر کتاب‌های پرفروش ما و اکثر کتاب‌های دست مردم کتاب‌های ترجمه‌ای است اگر پرورش نویسندگان چه در حوزه داستان و چه در حوزه‌های دیگر را تقویت کنیم، بازار ترجمه از رونق خواهد افتاد و کمکی به اقتصاد نویسندگان خواهد بود؛ چون بعضی کتاب‌های ترجمه‌ای که چاپ می‌شود خروج ارز را به همراه دارد.
حجم عمده‌ای از گرانی کتاب مربوط به کاغذ و زینک است
سید مجتبی مطهر، نماینده روابط عمومی نشر آرما در گفتوگو با خبرنگار فارس، پیرامون تاثیر گرانی بر حوزه نشر اظهار کرد: شرایط اقتصادی که بد می‌شود، اولین کالاهایی که از سبد خانوار حذف می‌شوند، کالاهای فرهنگی هستند و هزینه تمام‌شده کالاهای فرهنگی نیز بالا رفته و افزایش قیمت کتاب، حوزه کتاب را دچار تنگنا کرده است.
نماینده روابط عمومی نشر آرما در خصوص اینکه گرانی‌ها بیشتر به کدام قسمت مرتبط است گفت: تقریباً همه چرخه تولید کتاب به غیر از توزیع، گرانی داشته، کاغذ، اینفوگرافی، چاپ، صحافی، همه یک افزایش قیمتی داشته و نمی‌شود گفت مختص به بخش خاصی است؛ البته حجم عمده‌ای از این گرانی مربوط به کاغذ و زینک است و طبیعتاً گرانی کاغذ منوط به ارز است چون دلار افزایش داشته و قیمت کاغذ معمولاً فقط بالا می‌رود.
وی در رابطه با حمایت‌های دولتی بیان کرد: تقریباً هیچ حمایت دولتی وجود نداشته، فقط تعداد اندکی کاغذ به عده‌ای ناشران داده شده اما کفاف آن حجم کار را نمی‌دهد.
دولت باید بیشتر کمک کند
مطهر در خصوص اینکه چه عاملی می‌تواند در رکورد حوزه نشر اثرگذار باشد، توضیح داد: گرانی مهم‌ترین عامل است؛ وقتی گرانی وجود دارد و امکان خرید نیست این رکود به وجود می‌آید؛ راه حل پیشنهادی ندارم حمایت‌های دولت در حوزه یارانه‌های فرهنگی اگر مقداری بیشتر شود، اتفاقاتی می‌افتد؛ بحث کرونا نیز اثر گذاشته، نمایشگاه‌ها عملاً تعطیل شده و یک شرایط خاصی پیش آمدهاست.
نماینده روابط عمومی نشر آرما در پاسخ به این سؤال که نشر شما اقدام به برگزاری کلاس نویسندگی یا خلاقیتی برای فروش کتاب داشته، گفت: ناشران مجوز برگزاری کلاس را ندارند و مراکز فرهنگی کلاس‌ها را برگزار می‌کنند.
دلیلی قانع کننده‌ای برای رکود نیست
مطهر در خصوص تاثیر کتاب‌های الکترونیک بر فروش، بیان کرد: چون هزینه‌های تولید کتاب بالا است، کتاب‌های الکترونیک هم معمولاً با هزینه‌های کم به فروش می‌رسد، بنابراین جوابگوی این حوزه نیست؛ کتاب هزینه اولیه‌ای برای تولید دارد که شامل ویراستاری، صفحه‌آرایی، اخذ مجوز و پروسه‌هایی این‌چنینی است؛ یعنی کتاب حداقل ۵ الی ۶ میلیون تومان هزینه‌اش است تا بتواند مجوز بگیرد و کتاب سازی خوب شده باشد چه الکترونیک چه چاپی حداقل این مقدار هزینه را دارد.
اقتصاد مقاومتی در حوزه کتاب معنا ندارد
نماینده روابط عمومی نشر آرما در خصوص راهکارهای تحقق اقتصادی مقاومتی در این حوزه اظهار کرد: ما از اول اقتصاد مقاومتی بودیم، دیگر تحققی ندارد که بخواهیم اقتصاد مقاومتی باشیم هرچه فشار بوده به حوزه کتاب و فرهنگ آمده اصلاً اقتصاد مقاومتی معنی نمی‌دهد اینجا باید اقتصاد کمکی باشد در همه دنیا به حوزه فرهنگ یارانه اختصاص می‌دهند و کمک می‌کنند ولی در کشور ما خیلی این‌جور نیست.
