قلم رسانای حاوی نانوذرات ایران‌ساخت شد/ تحول چاپ الکترونیک با کارتریج نانویی

یک شرکت دانش‌بنیان موفق به ساخت قلم رسانایی شده که حاوی نانوذرات بوده و در رسم مدار و صنعت الکترونیک چاپی کاربرد دارد.

گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، یک شرکت دانش‌بنیان ایرانی قلمی حاوی نانوذرات رسانا طراحی و تولید کرده که توانایی رسم مدار و خطوط رسانا را دارد. این قلم که شبیه به لاک غلط‌گیر است، نه‌تنها در حوزه آموزش و ساخت کاردستی به کار می‌رود، بلکه می‌توان از آن در حوزه الکترونیک چاپی نیز استفاده کرد. این قلم رسانا حاوی محلولی از نانوساختارهای نقره است و مدار را بدون ایجاد سطوح برجسته رسم می‌کند. درواقع این قلم خط‌هایی صاف، بدون برجستگی و غیرقابل‌لمس با دست روی سطح ایجاد می‌کند.

به گفته رضا آزادبخت، مدیر توسعه و تحقیق این شرکت دانش‌بنیان؛ «یک تا دو دقیقه پس از اعمال قلم روی سطح حلال‌کننده تبخیر می‌شود، خطوط به جا مانده رسانا بوده و قادر به عبور جریان الکتریسیته است. در فرمولاسیون محلول نانویی این قلم از آب استفاده شده تا اثرات زیست‌محیطی آن به حداقل برسد. از این قلم می‌توان روی هر سطحی استفاده کرد و در صورتی که مقاومت جزئی در مدار وجود داشته باشد، می‌توان با رسم مجدد خطوط آن را رفع کرد.»
از آموزش تا تعمیر مدار الکتریکی

معمولاً در مدارس برای آموزش بحث مدارهای الکتریکی به دانش‌آموزان گفته می‌شود که با استفاده از سیم، باتری و لامپ مدارهای الکتریکی بسازند. این کار نه‌تنها هزینه‌ دارد بلکه زمان‌بر است. با استفاده از قلم رسانای حاوی نانوذرات می‌توان در کمترین زمان و با کمترین هزینه، انواع مدارهای الکتریکی را روی سطوح کاغذی و چوبی رسم کرد. از این قلم برای تعمیر مدارهای الکتریکی نیز می‌توان استفاده کرد.

به گفته آزادبخت؛ «این محصول قابل‌ارتقاست و می‌تواند جایگزین مناسبی برای طراحی و تولید مدارهای الکتریکی در مقیاس صنعتی باشد. محلول نانویی این قلم شکل‌پذیر است، سریع خشک می‌شود، انعطاف‌پذیری بالایی دارد. نانوذرات استفاده شده در این محلول در مقیاس ۵۰ نانومتر است. قلم رسانای حاوی نانوذرات تجاری‌سازی شده در حال حاضر در فروشگاه‌های آنلاین به فروش می‌رسد.»
تولید اپوکسی و کارتریج نانویی

شرکت دانش‌بنیان سازنده این قلم با استفاده از فناوری نانو محصول دیگری نیز توسعه داده که نوعی اپوکسی است. پولی‌پوکساید یا اپوکسی نوعی بسپار ترموست یا گرماسخت است که از فعل و انفعالات دو جز اصلی اپوکساید رزین و سخت‌کننده‌ها تشکیل می‌شود. از اپوکسی‌ها در ساخت چسب‌ها، کامپوزیت‌ها و تقویت‌کننده به کار می‌رود. اپوکسی‌های ساخت این شرکت محدودیت‌های قلم رسانا را ندارد، میزان چسبندگی آن بسیار بالاست و مقاومت الکتریکی آن بسیار پایین است.

چسب‌های رسانا حوزه گسترده‌ای به شمار می‌رود و فعالیت واحد توسعه و تحقیق این شرکت دانش‌بنیان در این حوزه همچنان ادامه دارد. طراحی و توسعه کارتریج رسانا یکی از پروژه‌های آتی این شرکت است. کارتریج رسانا حاوی جوهر نانویی است، بدین‌ترتیب برای تولید مدار دیگر نیازی به قلم و رسم با دست نیست و تنها با یک بار پرینت مدارها شکل می‌گیرند. ایده توسعه کارتریج رسانا با ساخت قلم رسانا شکل گرفت، با استفاده از این کارتریج خطوط رسانا حین پرینت شکل می‌گیرند.
کیفیت بالای نمونه ایرانی در برابر همتاهای خارجی

ایده ساخت قلم رسانا حاوی نانوذرات از محصول مشابه ژاپنی گرفته شده است. این قلم رسانا تنها در ژاپن و آمریکا تولید می‌شود، هر دو محصول بر پایه حلال آلی هستند که کار با آن آسان نیست. قلم رسانای ایران‌ساخت بر پایه آب ساخته شده که نه‌تنها کاربری آن را راحت‌تر می‌کند بلکه آسیبی به محیط‌زیست نیز وارد نمی‌کند. قلم رسانای خارجی به دلیل تحریم‌ها وارد کشور نمی‌شود و قیمت آن نیز بسیار بالاست، بنابراین خرید آن برای مشتریان ایرانی صرفه اقتصادی ندارد. عملکرد قلم رسانای ایرانی از نظر کیفی بهتر از نمونه‌های خارجی است و از سوی دیگر نیز قیمت آن یک دهم محصولات مشابه است.