رد پای مافیای بازار سیاه کاغذ و سایر ملزومات چاپ در کاهش تیراژ کتاب

کامران شرفشاهی مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان درباره علت کاهش تیراژ کتاب در چند ساله اخیر، گفت: مافیای بازار سیاه کاغذ و سایر ملزومات چاپ باعث شدند تیراژ کتاب‌ها کاهش یابد؛ در نتیجه این امر هزینه‌های انتشار کتاب به طور سرسام آوری در چند ساله اخیر افزایش یافت.

در این موضوع غالبا تحریم‌های بین المللی، افزایش قیمت دلار و بازی‌های سیاسی و اقتصادی که در این سال‌ها به بهانه تحریم می‌شود، را یکی از دلایل دانستند.او افزود: استطاعت خریداران کتاب و توان مالی آن‌ها موضوع دیگری است که در کاهش تیراژ کتاب تاثیرگذار بود، علت دیگر آن به تورم افسار گسیخته‌ای برمی‌گردد که در اقتصاد ایران وجود دارد و نوجوانان و جوانان را که کتابخوان‌های جدی هستند با مشکل روبه رو کرده است. در کنار این امر شاهدیم درآمد مردم نه تنها افزایش نیافته بلکه اگر نگوییم ثابت مانده در مواردی هم کاهش یافته است.

مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر ادامه داد: طبق نمودار هرم مازلو نمی‌توان توقع داشت جامعه‌ای که در رفع نیاز‌های اولیه خود مانده است در مسیر تامین نیاز‌های روحی و فکری خود حرکت کند؛ این آفت بزرگی است که در چند ساله اخیر دیده می‌شود. اشخاصی هستند که با نیت‌های کاسب کارانه به چاپ و نشر کشور وارد شدند و با درج قیمت‌های بسیار بالا موجب سرخوردگی و دلزدگی بخشی از افراد جامعه ما شدند.

شرفشاهی بیان کرد: همچنین علی‌رغم اینکه انقلاب ما انقلابی فرهنگی بود، پس از گذشت ۴۰ سال هنوز در بسیاری از روستا‌ها و شهرستان‌های دورافتاده کتابخانه وجود ندارد. در شهر‌های بزرگ با کمبود کتابخانه مواجه هستیم و در این زمینه به صورت جدی سرمایه گذاری نشده است. اگر به تعداد روستا‌ها و شهرهایمان کتابخانه داشته باشیم آن وقت برای تجهیز کتابخانه‌ها به تهیه کتاب نیاز داریم. سال هاست، همچنان با دستگاه‌های عریض و طویلی رو به رو هستیم که خود را متولی کار فرهنگی می‌داند، اما کارایی لازم را در این زمینه ندارد. علیرغم شعار‌هایی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داد همچنان شاهدیم حمایت و پشتیبانی از ناشران و پدیدآورندگان کتاب نمی‌شود، مجموعه‌ای از این دلایل باعث کاهش تیراژ کتاب در کشور شد.

مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر اظهار کرد: دانشمندان علم ارتباطات پیش بینی کرده بودند در آینده با پیشرفت این علم، انتشار کتاب برای همگان بسیار سهل و آسان است. این امر علاوه بر مزایا، مشکلاتی را با خود به همراه می‌آورد که موجب سرخوردگی و دلمردگی عمومی می‌شود. انتشار کتاب‌های ضعیف جا را برای دیده شدن کتاب‌های خوب تنگ می‌کند.

شرفشاهی ادامه داد: طبیعی است اگر برخی کتابخوان‌ها در ابتدای راه کتابخوانی شان کتاب‌های ضعیف و بی کیفیت را برای مطالعه انتخاب کنند، دلزده شوند. همچنین برخی سعی می‌کنند نیاز‌های خود را در زمینه کتابخوانی از طریق روش‌های جدید یا فرصت‌های فضای مجازی تامین کنند. این امر یک چالش جدید است که در کشور‌های جهان سومی خود را نشان می‌دهد و در کشور‌های پیشرفته هنوز کتاب با تیراژ‌های بالای یک میلیون منتشر می‌شود.

او بیان کرد: معمولا ناشران فرهنگی و ناشرانی که دغدغه فرهنگی دارند کتاب هایشان را با تخفیف به شکل‌های گوناگون می‌فروشند، اما این تخفیف‌ها مشکل را حل نمی‌کند. مشکل اساسی جامعه ما تورمی است گه گریبان جامعه را گرفته و موجب شده تا جامعه در درجه اول به دنبال رفع نیاز‌های اولیه زندگی اش باشد. در نمایشگاه‌های کتاب و کتابفروشی‌ها شاهد بودم مردم بیشتر تماشاچی هستند و چشم حسرت مردم را برای تهیه کتاب هایشان می‌بینم.

مدیر مسئول انتشارات تجلی مهر عنوان کرد: تمام عوامل مانند یک سلسله زنجیر به هم متصل هستند. در شرایط فعلی باید از تمام گروه‌های نشر حمایت شود. اگر مسئولان فرهنگی ما به حل بسیاری از مشکلات و ناهنجاری‌ها علاقه دارند باید یارانه حمایتی را در زمینه صنعت نشر به مردم و دست اندرکاران صنعت نشر بدهند تا صنعت نشر بتواند روی پایش بایستد.