آتش زدن کاه و کلش، مرگ تدریجی گندم‌زارها
خرم‌آباد – ایرنا – بسیاری از کشاورزان پس از آنکه محصول گندم، برنج و جو خود را برداشت می‌کنند، ساقه‌های باقیمانده گیاهان را آتش می‌زنند و به اندیشه خود زمین را با هزینه‌ای ناچیز و زمانی کوتاه برای کشت بعدی آماده می‌کنند.
به گزارش ایرنا، سوزاندن بقایای گیاهی بخصوص کاه و کلش هرساله به منظور از بین بردن علف های هرز باقیمانده و آماده سازی هرچه سریعتر زمین های کشاورزی برای کشت دوم به دلیل ناآگاهی کشاورزان از مضرات و سرمایه سوزی هایی که به دنبال دارد، انجام می شود. کشاورزان هم با انگیزه‌های مختلف، اقدام به آتش زدن آن می‌کنند.
اگرچه سوزاندن کاه و کلش در مزارع از قدیم مرسوم بوده و سالهاست که کاه و کلش را می‌سوزاند برخی به غلط تصور می کنند که این اقدام نیاز کمتری به استفاده از سموم در کشت دوم را فراهم می کند اما آنچه که امروز بصورت علمی اثبات شده است نابودی اکوسیستم و ویرانی ساختمان خاک است.
عوارض جبران ناپذیر آتش زدن کاه و کلش برای کشاورزان به دلیل آسیب زدن به ساختار خاک و نامرغوبی محصولات بعدی و از طرفی آلودگی و اسیب به محیط زیست باعث شده تا در سال های گذشته کارشناسان و مسولان امر تلاشی مضاعف درراستای آگاه سازی کشاورزان و ممانعت از این اقدام داشته باشند اما متاسفانه تاکنون نتیجه محسوسی حاصل نشده و همچنان برخی اصرار بر روش های سنتی کشاورزی و از این دست اقدامات دارند.
نابودی موجودات مفید خاک، افزایش مصرف کودهای شیمیایی و کاهش بازدهی زمین، فرسایش خاک در بلند مدت، کاهش رطوبت خاک و افزایش مصرف آب در طول دوره رشد، آلودگی محیط زیست و بروز بیماری‌های تنفسی بخصوص برای کودکان و سالمندان و سفت شدن لایه‌های خاک و کاهش نفوذ پذیری آن از مهمترین عوارض جبران ناپذیر سوزاندن کاه و کلش در مزارع است.
به گفته کارشناسان در شرایط بهینه، خاک از ۴۵ تا۵۰ درصد ماده معدنی، ۲۵درصد هوا، ۲۵درصد آب و تا ۳درصد ماده آلی تشکیل می‌شود و همین مقدار ماده آلی نقش بسیار مهمی در روابط آب، خاک و گیاه دارد و وجود کاه و کلش در خاک به مرور زمان سبب می‌شود که ماده آلی به خاک کامل تبدیل و سپس تحویل گیاه داده شود.
نبود این موجودات، خاک را تبدیل به بستری ضعیف و غیرفعال می‌کند در نتیجه به آتش کشیدن مزارع سبب سوختن مواد آلی و از بین رفتن خاک می‌شود، همچنین با نابودی میلیون‌ها حشره از گونه‌های مختلف که غذای بسیاری از موجودات زنده دیگر از جمله پرندگان هستند، چرخه حیات منطقه نیز تخریب می‌شود.
گفته می شود ۶۰درصد خاک قابل کشت کشور با کمبود مواد آلی مواجه هستندو بر اساس برنامه چهارم و پنجم توسعه، یکی از وظایف مجموعه جهاد کشاورزی، رساندن مقدار مواد آلی خاک به سه درصد است که با گذشت بیش از یک دهه، به فقط یک درصد رسید.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد سوزاندن کاه وکلش باعث افزایش دی اکسیدکربن و افزایش اثرات گلخانه‌ای در جو می‌شود و پراکندگی ذرات معلق و سموم شیمیایی در هوا، آسیب به لایه ازن، به وجود آمدن باران‌های اسیدی، افزایش انتقال و انتشار بیماری‌های واگیردار و بروز تنگی نفس(آسم) و برونشیت و سایر بیماری‌های تنفسی، سرطان ریه، به هم خوردن تنظیم ضربان قلب، اختلال در فشار خون، آسیب رسانی به سلول‌های استخوان، تخریب گلبول‌های قرمز و سوزش چشم در کودکان مناطق نزدیک کانون آتش از آلودگی‌های زیست محیطی و انسانی ناشی سوزاندن کاه و کلش است.
بر اساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک و با استناد به مواد قانونی بند ۴ ماده ۲ قانون مدیریت پسماند و ماده ۳۰ آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند و همچنین ماده ۴۵ قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل‌ها و مراتع، آتش زدن بقایای مزارع و باغات داخل یا مجاور جنگل بدون اجازه و نظارت ماموران جنگلبانی و محیط زیست ممنوع است و چنانچه در اثر سهل انگاری، آتش سوزی به جنگل‌ها و مراتع سرایت کند متخلف برابر قانون به یک تا ۲ سال حبس تادیبی و پرداخت خسارت محکوم می‌شود.
آتش زدن کاه و کلش جرم محسوب می‌شود
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان گفت: متأسفانه طی چند سال گذشته شاهد آتش‌سوزی و کاه و کلش ناشی از برداشت محصولات کشاورزی در بعضی از شهرستان‌های استان هستیم که این آتش‌سوزی باعث آلودگی هوا و مزاحمت برای شهروندان شده است.
مهرداد فتحی بیرانوند بیان کرد: با توجه به ماده ۲۰ قانون هوای پاک اقدام به آتش‌سوزی کاه و کلش جرم محرز بوده و از همه کشاورزان درخواست داریم مبادرت به این کار نکند در غیر این صورت اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست در راستای ایفای وظیفه قانونی خود حتماً با متخلفینی که مبادرت به این عمل کنند نسبت به معرفی آنان به محاکم قضایی اقدام خواهد کرد و در همین راستا تعداد ٣٠ کشاورز متخلف شناسایی و به محاکم قضایی معرفی‌شده‌اند.
فتحی بیرانوند خاطرنشان کرد: بر اساس ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی جرائم نقدی و حبس تا یک‌ساله برای افرادی که اقدام به آتش‌سوزی کاه و کلش می‌کنند پیش‌بینی‌شده است.
کشاورزانی که مبادرت به آتش سوزی کاه وکلش شوند از دریافت تسهیلات و نهاده ها محروم می شوند
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان گفت: آتش زدن کاه و کلش به‌جای مانده از مزارع باعث از بین رفتن میکروارگانیسم‌های موجود در خاک شده و در بلندمدت خاک دچار آسیب می‌شود.
اسفندیار حسنی‌مقدم در جلسه بررسی وضعیت ایجاد آلودگی‌های به وجود آمده در مناطق جنوبی شهرستان خرم‌آباد به دلیل آتش زدن کاه و کلش به‌جای مانده از مزارع برنج در خصوص آتش‌سوزی‌های پس چر مزارع برنج حومه شهرستان، اظهار داشت: به‌زعم کشاورزان آتش زدن کاه و کلش دارای فواید است درصورتی‌که همه کارشناسان کشاورزی این مسئله را مطرود و مردود می‌دانند چراکه آتش‌سوزی باعث از بین رفتن میکروارگانیسم‌های موجود در خاک شده و در بلندمدت خاک دچار آسیب می‌شود.
وی تصریح کرد: برای اینکه کشاورزان بتوانند راحت‌تر کشت دوم را انجام دهند تسهیلاتی برای خرید ادوات مکانیزاسیون شامل کارنده‌ها و دستگاه‌هایی که باعث خرد شدن کاه و کلش شده و حاصلخیزی خاک را در پی دارد، در اختیار کشاورزان قرار می‌دهیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان ادامه داد :کشاورزانی که مبادرت به آتش زدن بقایای مزارع نمایند قطعاً از دریافت کلیه تسهیلات بخش کشاورزی اعم از تسهیلات بانکی، نهاده‌های یارانه دار مانند کود، سم و بذر محروم می‌شوند و هیچ نهاده‌ای در اختیار آنان قرار نخواهد گرفت لذا توصیه اکید این است که مبادرت به آتش‌سوزی کاه و کلش مزارع خود برای انجام کشت دوم نکنند.
۱۰۰ پرونده تخلف سوزاندن کاه و کلش مزارع در لرستان تشکیل شد
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در سال جاری ۱۰۰ پرونده تخلفاتی آتش زدن کاه و کلش توسط کشاورزان و بهره برداران در این استان تشکیل شده است.
الهام برنا بیان کرد: سوزاندن هرگونه کاه و کلش مزارع توسط بهره برداران کشاورزی براساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک مصوب سال ۹۶ ممنوع است و طبق ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی متخلفان محکوم به پرداخت ۲ تا هشت میلیون تومان جزای نقدی می شوند.
وی با بیان اینکه بر اساس مواد ۴۵ و ۴۷ قانون حفاظت جنگل ها و مراتع همچنین برای متخلفان جزای حبس نیز در نظر گرفته می شود، اظهار داشت: جزای حبس این افراد در ماده ۴۵ بین ۲ ماه تا یک سال و نیم و طبق ماده ۴۷ حدود ۲ تا هشت سال است.
وی تاکید کرد: بر اساس ماده ۳۰ قانون مدیریت پسماند نیز هرگونه سوراندن پسماند ممنوع است و مجازات های خاص برای متخلفین در نظر گرفته می شود.
برنا ادامه داد: در این راستا امسال اداره کل حفاظت محیط زیست استان در سطح ادارت و شهرستان ها استان اقدام به نظارت و برخورد با کشاورزان متخلف در این زمینه کردکه در این راستا ۱۰۰ پرونده تخلفاتی تشکیل شده است که از این مجموع در شهرستان خرم آباد ۳۵ پرونده تخلفاتی ثبت شده که بیشترین آمار در سطح استان است.
وی عنوان کرد: متخلفان زیست محیطی در این زمینه به مراجع قضایی معرفی شدند.
آتش سوزی کاه وکلش مزارع منجر به انهدام ساختمان خاک و مرگ میکرو ارگانسیم های خاک می شود
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان گفت: هر ساله پس از برداشت کشت اول در غرب کشور مرسوم است که بر اساس باوری غلط برای از بین رفتن آفات و از طرفی آماده سازی اراضی برای کشت دوم کشاورزان اقدام به آتش سوزی کاه وکلش مزارع می کنند که متاسفانه این آتش سوزی باعث از بین و نابودی بافت خاک می شود و موجودات زنده و غیرزنده اکوسیستم خاک می شود.
وی با بیان اینکه آتش سوزی کاه و کلش تمام میکرو ارگانسیم های خاک را از بین می برد، اظهار داشت: متاسفانه کشاورزان با این اقدام دشمنان طبیعی آفات را از بین مبرند و محصولات و مزارع نیاز بیشتری به کود خواهند داشت.
وی با بیان اینکه سوزندان کاه و کلش نیتروژن و موادغذایی در دسترس خاک و ریشه گیاهان را از بین میبرد ادامه داد: در این راستا کشاورزان به ناچار مجبور به استفاده از کودهای شیمیایی و مواد افزودنی می شوند و در حقیقت محصول نهایی را با تهدید مواجه می کنند در حالیکه اولویت تولید محصولات کشاورزی سلامتی انها است.
آتش سوزی کاه و کلش باعث تخلل و فرسایش خاک می شود
برنا عنوان کرد: سوزندان کاه و کلش مزارع باعث تخلل خاک و فرسایش عظیم آن می شود و از طرفی با ذرات و گازهای مضر باعث آلودگی هوا و تهدید سلامت انسانها می شود.
وی اظهار داشت: افزایش آلودگی ها بر این اثر تشدید بیماری های تنفسی و قلبی و عروقی و افزایش فشار خون را به دنبال دارد.
برنا گفت: در صورت سرایت آتش سوزی به جنگل ها و مرتع به دلیل سوزاندن کاه و کلش در مزارع این اقدام حکم آتش سوزی عمدی دارد و متخلفین به جزای حبس محکوم می شوند.
وی ادامه داد: در راستای جلوگیری از از اقدام کشاورزان به سوزاندن کاه و کلش در مزارع با هماهنگی دستگاه های اجرایی مربوطه راهکارهای تنبیهی و تشویقی برای کشاورزان استان در نظر گرفته شده است.
معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست لرستان گفت: براساس ماده ۲۰ قانون هوای پاک سازمان کشاورزی موظف است نسبت به آگاهی رساندن و فرهنگسازی کشاورزان در این حوزه اقدام در بخش های منابع طبیعی و عشایری اقدام کند و از طرفی مقرر شده است دستگاه های خردکن در اختیار کشاورزان قرار گیرد وافرادی که اقدان به سوزندان کاه و کلش نمایند به مدت یکسال از تمام خدمات کشاورزی و در یافت تسهیلات محروم خواهند شد.
