فاصله‌ای از حرف تا عمل در تولید داخلی کاغذ
معاون اول رئیس جمعور گفته است که تولید کاغذ اولویت کشور قرار خواهد گرفت، اما نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که بین حرف تا عمل در زمینه خودکفا شدن کاغذ فاصله بسیار است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، روند افزایشی قیمت کاغذ همچنان ادامه دارد، اگر در روزهایی قیمت کاغذ، پنج تا 10 هزار تومان طی دو هفته گذشته کاهش داشته است، در روزهای بعد از این کاهش با افزایش 15 هزار تومانی مواجه بوده‌ایم. بر این اساس قیمت هر بند کاغذ تحریر 70 در 100 با گرماژ 70 گرمی 390 هزار تومان بوده است.
به نظر می‌رسد با توجه به شرایط فعلی افزایش قیمت کاغذ در بازار آزاد غیرقابل اجتناب باشد، از یک سو تکلیف کاغذ فرهنگی (ناشران و مطبوعات) که قرار بود از ارز دولتی بهره‌مند باشند، هنوز مشخص نیست و با توجه به سخنان اخیر جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در جلسه هفته گذشته شورای اقتصاد امیدی برای اختصاص آن نیز نیست.
از سوی دیگر ارز نیمایی نیز برای واردات کاغذ تاکنون اختصاص پیدا نکرده است. همچنین افزایش نرخ ارز در کشور نیز موجب شده تا قیمت تمام شده کاغذ برای واردکنندگان به مراتب بالاتر از پیش درآمده و کاغذ که برای ماه‌ها در بازار زیر 300 هزار تومان قیمت داشت، حالا به 400 هزار تومان رسیده است. اما چه باید برای این نیاز 300 هزار تنی کشور به کاغذ چاپ و تحریر کرد؟
پاسخ روشن است، تولید کاغذ باید در کشور اولویت قرار گیرد، اگر در همه بخش‌های کشور و نظام این اولویت مورد توجه قرار گیرد در مدت کوتاهی می‌توان به خودکفایی در زمینه تولید داخل دست یافت. اگرچه جهانگیری در جلسه هفته گذشته بر اولویت قرار داشتن تولید در کشور تأکید کرده است، اما مادامی که دستورالعمل شفاف و قوانین حمایتی لازم برای تولید تصویب نشود، نمی‌توان امید داشت.
ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا، در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به افزایش قیمت کاغذ می‌گوید: در وضعیت فعلی بازار ایران شاهد تولید جدی کاغذ روزنامه و تحریر نیست، به دلیل عدم حمایت گذشته دولت از این نوع تولید، دیگر برای کارخانه‌های داخلی تولید چاپ و تحریر نمی‌صرفد. نه کارخانه مازندران تولید جدی دارد و نه هیچ کدام از واحدهای دیگر تولید کاغذ در کشور.
وی ادامه داد: اما امروز وقت تولید کاغذ تحریر و روزنامه در کشور است اگر شرکت‌های داخلی به دنبال سود مناسبی هستند، باید امروز به تولید چاپ و تحریر که نیاز اصلی بازار است و واردات نیز فعلاً نمی‌تواند به آن پاسخ دهد، باشند؛ زیرا امروز حاشیه سود بسیار خوب است و کاملاً مقرون به صرفه است.
با توجه به اینکه قیمت ارز به شدت بالا رفته است، مصرف‌کننده برایش مقرون به صرفه است که از تولید داخل استفاده کند؛ بنابراین فضا مناسب است تا تولیدکنندگان خود را بزرگ کنند، اساساً امروز منطق اقتصاد و تولید حکم می‌کند به سمت تولید تحریر و روزنامه حرکت کنیم.
لزوم توجه به تولید داخلی کاغذ در دوره زمانی فعلی در حالی به نظر جدی می‌رسد که در طی 12 سال گذشته تمام توجه از تولید به سمت واردات رفته است. دولت با واردکردن کاغذ به فهرست کالاهای اساسی در سال 97 میلیون‌ها دلار صرف واردات کاغذ کرد که فسادهای بسیاری را موجب و در نهایت به ظهور سلطان‌های کاغذ و کشف انبارهای احتکار انجامید. پس از اینکه ساز و کار واردات کاغذ به دست وزارت ارشاد افتاد، اگرچه از فساد و رانت موجود کاسته شد، اما باز هم تمام توجه به واردات بوده و هست.
اما در این سال‌ها چه بر سر تولید آمد، تولید کاغذ که در شرایط نابرابر با واردات قرار داشت، با مشکلات دیگری از جمله تصویب قانون منع برداشت چوب از جنگل‌ها و کمبود مواد اولیه مواجه شد. از سوی دیگر به دلیل اقبال عمومی جامعه به کاغذهای وارداتی، کاغذهای چاپ و تحریر تولیدی در کارخانه‌های داخلی تا مرز خمیر شدن نیز پیش رفت؛ از همین رو چرخ تولید کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه در بزرگترین کارخانه تولیدی یعنی چوب و کاغذ مازندران و پس از آن پارس متوقف شد و در دوره‌ای کارخانه برای پاسخ به سفارش خود کاغذ را آن هم با ارز دولتی وارد کرد.
حالا اگرچه کارخانه مازندران در آستانه بازنگری است و به نظر می‌رسد در آینده نزدیک با ورود سرمایه جدید به کارخانه تکانی در حوزه تولید کاغذ چاپ و تحریر به خود دهد، اما قطعاً بدون حمایت‌های دولتی در زمینه تصویب قوانین لازم، تعیین تعرفه وارداتی، فراهم‌کردن زمینه مناسب رقابتی بین تولید و واردات و … نمی‌توان به خودکفا شدن در تولید کاغذ امید داشت.
